Związek niezwykle kontrowersyjny. Na ogół staramy się wyeliminować go z naszej diety, w obawie przed chorobami serca, układu krążenia czy zbędnymi kilogramami. Niesłusznie. Cholesterol jest bowiem niezbędnym składnikiem naszego organizmu. Jest niezastąpionym budulcem komórek i hormonów.

Cholesterol naturalnie powstaje w naszym organizmie — w wątrobie, spełnia rolę „zaprawy murarskiej” wypełniając powstałe szczeliny i ubytki w naczyniach krwionośnych, zapobiegając w ten sposób krwawieniom.

Cholesterolu dostarczamy ponadto z pokarmem, który spożywamy. Dopiero nadużywanie tego związku powoduje negatywne konsekwencje.

Cholesterol dzielimy na dwie frakcje. We krwi cholesterol jest transportowany w formie lipoprotein: lipoprotein o małej gęstości – frakcja LDL i lipoprotein o dużej gęstości – frakcja HDL.

Cholesterol i jego funkcja

Frakcja LDL cholesterolu, potocznie nazywana “złym” cholesterolem, przenosi tłuszcz z wątroby do wszystkich komórek. W przypadku, gdy w organizmie znajduje się więcej cholesterolu niż potrzebują komórki, zaczyna on osadzać się w ściankach naczyń tętniczych. Nadmiar lipoprotein krążących we krwi zwiększa jej lepkość i ułatwia powstawanie zakrzepów. Jeśli zakrzep zablokuje światło zwężonej tętnicy, może być przyczyną zawału serca. Frakcja LDL cholesterolu jest wytwarzana naturalnie przez nasz organizm, ale u niektórych osób występuje tendencja do zbyt dużej jego produkcji. Właściwie dobrana dieta może obniżyć stężenie „złego” cholesterolu.

Frakcja HDL cholesterolu jest zaś odpowiedzialna za transport cholesterolu z tkanek do wątroby. Jej wysokie stężenie jest korzystne dla zdrowia, dlatego nazywa się ją „dobrym cholesterolem”. Wysokie stężenie HDL cholesterolu w stosunku do frakcji LDL obniża ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca. Zaleca się, aby spożywać produkty pomagające obniżać stężenie LDL a zarazem podwyższać lub utrzymywać stężenie HDL na wysokim poziomie. Należy pamiętać, że aktywność fizyczna także podwyższa stężenie HDL.

Przyjmuje się, iż maksymalne dopuszczalne stężenie LDL we krwi to 160 mg/dl, a stężenie HDL powinno wynosić więcej niż 45 mg/dl. Całkowite stężenie cholesterolu w naszej krwi powinno mieścić się w przedziale 114-200 mg/dl.

Jak się odżywiać, aby utrzymać poziom cholesterolu w normie? Oto kilka zaleceń:
– należy jeść dużo ryb, warzyw i owoców,
– należy unikać smażenia w głębokim tłuszczu na rzecz grillowania, pieczenia i gotowania na parze,
– potrawy skrapiać surową oliwą z oliwek,
– rzadziej spożywać czerwone mięso, podroby i tłuste wędliny: salami, boczek, parówki na korzyść drobiu,
– zrezygnować z masła, smalcu i słoniny,
– z nabiału należy unikać pełnotłustego mleka i jego przetworów, np. śmietany, serów żółtych i topionych oraz pełnotłustego twarogu,
– ograniczyć do minimum białe pieczywo, chipsy i wszelki fast food, a także alkohol,
– należy pożegnać się z tortami z kremem maślanym, chałwą i lodami na śmietanie,
– pamiętać, iż jajka (białko+żółtko) są źródłem dobrego cholesterolu!