Tłuszcze trans, to utwardzone oleje roślinne, które są uznawane za najbardziej szkodliwy dla zdrowia typ kwasów tłuszczowych. Tłuszcze trans, a konkretnie nienasycone kwasy tłuszczowe typu trans, to izomery powstałe w wyniku uwodornienia (utwardzenia) olejów roślinnych.

Same oleje roślinne są zdrowe, ale proces utwardzania powoduje, że zmieniają się ich właściwości. Wówczas mogą być groźniejsze dla zdrowia niż i tak bardzo niezdrowe nasycone kwasy tłuszczowe. Wywierają wielokierunkowy negatywny wpływ na organizm człowieka. Ich regularne spożywanie jest czynnikiem wpływającym na ryzyko zapadalności na cukrzycę typu II, nowotworów, chorób układu sercowo-naczyniowego, pogarszają profil lipidowy, sprzyjają kumulacji tłuszczu trzewnego w okolicy brzucha, otyłości, obniżają płodność oraz mogą być szkodliwe dla kobiet w ciąży i dziecka.

Tłuszcze trans – gdzie występują?

Tłuszcze trans dzielą się na naturalne i sztuczne. Naturalne kwasy tłuszczowe trans występują w mleku, jego przetworach i mięsie przeżuwaczy. Kwasy te, dzięki swoim właściwościom przeciwutleniającym, przeciwmiażdżycowym i przeciwnowotworowym, wykazują działanie prozdrowotne.

Mleko (3,9 – 5,2%)
Masło (4 – 6,1%)
Sery (3,6 – 5,7)
Mięso wieprzowe (0,2 – 2,2%)
Mięso wołowe (2,8 – 2,9%)
Baranina (4,3 – 9,2%)
Drób (0,2 – 1,7%)

Sztuczne kwasy tłuszczowe, powstające podczas utwardzania olejów roślinnych są odpowiedzialne za negatywne reakcje w naszym organizmie przy ich nadmiernym spożyciu. Produkty, które kategorycznie powinny zniknąć z lodówki i szafek, to:

Margaryny twarde (kostkowe) (do  56%)
Margaryny miękkie (kubkowe) (0 – 20%)
Miksy (mieszanki masła i margaryny) (2,4 – 14,8%)
Frytki, fast – food (12 – 35%)
Popcorn (27 – 34%)
Zupy i sosy instant (8 – 18%)
Ciastka, biszkopty i herbatniki (1 – 28%)
Ciastka drożdżowe (32%)
Produkty czekoladowe (7,86%)

Przyjęto, iż maksymalne dzienne spożycie izomerów trans nie powinno przekraczać 1% energii dziennie, co przekłada się na ok. 2 g w diecie 2000 kcal. Oszacowano, że polacy zjadają średnio 2,8 – 6,9 g tłuszczów trans na dobę. Ilość ta zdecydowanie przewyższa zalecenia dotyczące maksymalnej dziennej zawartości.

tłuszcze trans – jak się ustrzec?

Gotuj we własnej kuchni wybierając odpowiednie metody kulinarne – grillowanie, pieczenie, gotowanie. Unikaj smażenia lub smaż potrawy na odrobinie właściwego tłuszczu (olej kokosowy, olej rzepakowy czy masło klarowane). Będąc w restauracji nie zamawiaj niczego, co jest smażone lub panierowane, gdyż możesz mieć pewność, iż taki produkt został uprzednio zatopiony w głębokim tłuszczu, w dodatku wielokrotnego użytku…

Powinieneś trzymać się jednej prostej zasady: im mniej produkt przetworzony, tym zdrowszy. Zamiast więc wybierać śmietankę do kawy w proszku, kup tę w płynie lub zastąp ją mlekiem. Zrezygnuj ze wszystkich dań typu instant, a w sklepie uważnie sprawdzaj etykiety i unikaj produktów, które zawierają określenia: uwodorniony, częściowo uwodorniony, utwardzony. Uważaj również na te, które obiecują, że nie zawierają cholesterolu i/lub tłuszczy zwierzęcych. Niewykluczone, że zostały one zastąpione utwardzonymi olejami roślinnymi.