Wieprzowina to jeden z najczęściej wybieranych rodzajów mięs – na grillu chętnie przyrządzamy kiełbasy, żeberka, karkówkę lub boczek. Warto jednak wiedzieć, że nie każdy rodzaj dostarcza takich samych wartości odżywczych – mięso z ras hodowanych masowo gorzej smakuje i może być szkodliwe dla zdrowia. Jeśli poszukujesz produktów wysokiej jakości, postaw na mięso z rodzimych ras świń, wyhodowanych w Polsce! Do cenionych odmian należy wieprzowina złotnicka, o charakterystycznym wyglądzie i niezwykłym smaku. Dowiedz się, jakie są jej zalety i dlaczego wybrać właśnie ten typ mięsa.
Świnia złotnicka – gatunek polskiego pochodzenia
Wieprzowina bardzo często gości na naszych talerzach, ale nie każdy ma świadomość, że w Polsce hoduje się aż 9 różnych ras świni domowej. Różnią się one pomiędzy sobą wyglądem, szybkością wzrostu oraz typem użytkowym. Wieprzowina złotnicka cechuje się wysoką jakością i wyjątkowym smakiem. Mięso z tej rasy jest soczyste, kruche i wyróżnia się charakterystyczną marmurkowatością.
Świnie złotnickie to jedna z najstarszych ras wyhodowanych w Polsce – stworzona w wyniku krzyżowania świń z Wilna i Nowogródka w okresie powojennym. Ostatecznie powstały dwie odmiany – świnia złotnicka biała oraz świnia złotnicka pstra. Obie rasy późno dojrzewają i są odporne na stres oraz specyficzne czynniki chorobotwórcze.
Chociaż łączy je wiele podobieństw, można także zaobserwować kilka istotnych różnic:
- świnia złotnicka biała – charakteryzuje się białym umaszczeniem, dopuszczalne są niewielkie czarne łatki. Ich głowa jest mała, tułów długi, a kończyny wysokie. Masa ciała lochy osiąga wagę 200-250 kg, natomiast knura 250-300 kg.
- świnia złotnicka pstra – wyróżnia się łaciatym, czarno-białym umaszczeniem. Głowa powinna być średniej wielkości, a tułów długi, lekko spłaszczony. Kończyny są mocne, a kości grube. Ta rasa osiąga większą masę ciała – waga loch dochodzi do wartości nawet 300 kg, natomiast knurów do 350 kg.
Świnie ras złotnickich są hodowane głównie w małych gospodarstwach na wolnym wybiegu, najczęściej w Wielkopolsce. Dojrzewają wolniej od ras przemysłowych – z tego powodu ich hodowlą zajmują się głównie pasjonaci, prowadzący gospodarstwa ekologiczne. Dzięki uzyskaniu odpowiedniej dojrzałości, wieprzowina złotnicka smakuje znacznie lepiej, niż mięso z ras produkowanych na skalę masową.
Wieprzowina złotnicka – dlaczego warto ją wybrać?
Wieprzowina złotnicka pozyskiwana zarówno z rasy białej, jak i pstrej jest wykorzystywana do wyboru produktów regionalnych i została wpisana na krajową Listę Produktów Tradycyjnych, prowadzoną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Na tę listę trafiają jedynie produkty o wyjątkowych cechach i jakości, uzyskiwane w wyniku tradycyjnych metod produkcji.
Mięso pozyskiwane ze świń złotnickich wyraźnie różni się od mięsa pozyskiwanego z innych ras:
- jego konsystencja jest jędrna i elastyczna
- można zaobserwować marmurkowatość tkanki mięśniowej
- zawartość tłuszczu śródmięśniowego jest odpowiednia – wynosi 2-3%, dzięki czemu mięso wyróżnia się dobrą jakością
- jest kruche, soczyste i smakowite, a po obróbce termicznej nie traci aromatu
Świetnie nadaje się do wytworzenia produktów regionalnych lub wyrobów długo dojrzewających. Badania wykazują, że mięso z ras złotnickich nie ma wad typu PSE, czyli bladości oraz wodnistości. Podczas obróbki cieplnej – smażenia, pieczenia, gotowania oraz grillowania – zaobserwowane ubytki w objętości i masie są znacznie mniejsze niż w przypadku innych ras. Podczas procesu chłodzenia ubytek masy również jest mniejszy, natomiast podczas peklowania przyrost masy jest większy.
Wieprzowina złotnicka – zalety spożywania
Mięso wieprzowe cechuje się dużą zawartością białka przyswajalnego, które ma duży wpływ na poprawne funkcjonowanie organizmu. Stymuluje procesy myślowe, pełni funkcję budulcową i ma wpływ na gojenie ran. Jego brak może prowadzić do zmęczenia, apatii i zahamowania wzrostu – niedobór jest szczególnie groźny dla dzieci oraz kobiet w ciąży. Badania wykazały, że w polędwicy pochodzącej ze świń złotnickich zawartość białka jest największa – wynosi aż 24,5%. W mięsie z ras świń puławskich białko stanowi 23% zawartości, natomiast u ras pochodzenia duńskiego to 22,5%.
Spożywanie mięsa wieprzowego wysokiej jakości, takiego jak wieprzowina złotnicka ma znacznie więcej zalet:
- Produkty pochodzące z certyfikowanych, ekologicznych hodowli pozbawione są antybiotyków, hormonów, polepszaczy smaku oraz konserwantów. Świnie rodzimych ras mają dostęp do wolnego wybiegu, są karmione naturalną paszą, a hodowcy muszą spełnić wiele wymogów.
- W mięsie wieprzowym zawartość „złego tłuszczu” pochodzącego z kwasów nasyconych SFA jest niższa niż w mięsie wołowym. Ponadto, w wieprzowinie znajduje się więcej korzystnych, wielonienasyconych kwasów PUFA.
- Wieprzowina wysokiej jakości jest bogata w witaminy z grupy B. Im bardziej zwarte mięso, tym większa zawartość witaminy B1. W mięsie wieprzowym znajdują się także witaminy A, D, E oraz K.
- Mięso wieprzowe ma większą zawartość żelaza niż mięso drobiowe – najwięcej żelaza można znaleźć w karkówce (6,25 mg/100 g). Ponadto, żelazo z wieprzowiny jest przyswajalne znacznie lepiej, niż z produktów roślinnych.
- Mięso wieprzowe ma niższą zawartość sodu i mniej cholesterolu niż mięso z kurczaka.
Wiele osób jest przekonanych, że wieprzowina należy do mniej zdrowych gatunków mięsa, ale nie jest to prawda. Wyniki badań, wskazujące na szkodliwość tego typu mięsa, dotyczą głównie produktów przetworzonych, pochodzących z ras hodowanych masowo. Mięso wysokiej jakości, takie jak wieprzowina złotnicka dostarcza wiele cennych składników – warto jednak zachować umiar i dbać o zbilansowaną dietę.
Sprawdź też: Grillowanie żeberek – 5 praktycznych porad
Na co zwracać uwagę podczas zakupu wieprzowiny?
Kupując wieprzowinę, w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na jej wygląd i zapach. Prawidłowy kolor świeżego mięsa to róż, który w zależności od części tuszy może różnić się intensywnością. Barwa powinna być jednolita i pozbawiona przebarwień. Unikaj produktów o zabarwieniu żółtym lub brązowym – to znak, że mięso jest nieświeże. Inne cechy mięsa, na które należy zwrócić uwagę to:
- Zapach – powinien być bardzo delikatny, praktycznie bezwonny.
- Ilość tłuszczu i ścięgien – im mniejsza ich zawartość, tym lepiej. Mięso wysokiej jakości, jak wieprzowina złotnicka jest chude i pozbawione nadmiaru tłuszczu, a dzięki temu bardziej smakowite.
- Powierzchnia przekroju – powinna być sucha. Wilgotność może świadczyć o nastrzyknięciu, w celu sztucznego zwiększenia objętości mięsa.
Warto także zwrócić uwagę na oznaczenia, które znajdują się na opakowaniach produktów. O wysokiej jakości mięsa świadczą między innymi znaki:
- Gwarantowana Tradycyjna Specjalność – oznaczający produkty wytwarzane z użyciem tradycyjnych metod i surowców.
- Jakość i tradycja – otrzymują go szczegółowo zweryfikowane produkty z 50-letnią tradycją wytwarzania.
- Produkt Polski – pojawia się na lokalnych produktach. Daje pewność, że mięso nie było długo transportowane, a więc jest świeże.
Wieprzowina złotnicka, jako produkt o wyjątkowych walorach smakowych i odżywczych jest także promowana certyfikatem „Rasa rodzima” – to odznaczenie zyskały tylko trzy rasy świń: złotnicka pstra, złotnicka biała oraz puławska.
Sprawdzone przepisy na wieprzowinę
Nasi Grill Masterzy mają dla Ciebie kilka pomysłów na dania z wieprzowiny. Sprawdź, czym możesz zaskoczyć bliskich:
